[ PREDAVANJA PO POZIVU ]

SUSTAINABILITY AND EFFICIENCY OF NUCLEAR POWER: CURRENT
SITUATION AND FUTURE TRENDS

Prof. dr Jasmina Vujić

University of California at Berkeley

Berkeley, CA, USA

After decades of concerns about global warming and green-house gas effects, underdeveloped and developing countries continue to use fossil fuels as the major source of energy, and still about one-fourth of the world’s population does not have access to electricity. This trend will continue in the future, unless more affordable, more efficient and environment-friendly source of electricity could be supplied to them. The base-load electricity sources, coal and nuclear, provide close to 60% of the world electricity, while natural gas provides additional 20%. Nuclear energy is currently the only large electricity source with no greenhouse gas emissions and with high efficiency that has the potential to expand at a large scale. However, after the Fukushima Daiichi accident, many countries are reconsidering their commitment to nuclear power. This presentation summarizes current status and future trends of nuclear power in the world, and presents an analysis of challenges that need to be overcome and opportunities that could lead to more sustainable and efficient energy future.

 

EFIKASNO KORIŠĆENJE PRIRODNIH RESURSA I ODRŽIVI RAZVOJ

Prof. dr Dušan Gvozdenac

Univerzitet u Novom Sadu

Fakultet tehničkih nauka

Novi Sad, Srbija

Izvori minerala, metala i energije, kao i zalihe ribe, drva, vode, plodnog zemljišta, čistog vazduha, biomase, biološka raznovrsnost itd, nalaze se pod velikim pritiskom, što isto važi i za stabilnost klimatskog sistema. Ljudska populacija je već dostigla brojku od 7 milijardi i s obzirom na njen brzi rast, ali uzimajući u obzir i činjenicu da su prirodni resursi ograničeni, jasno ukazuje na ugroženost daljeg opstanka.

Motiv da nešto učinimo, kao jedina svesna bića u prirodi, je opstanak. Za to su potrebne sveobuhvatne promene koje treba da pođu od prepoznavanja problema i promovisanja efikasnijeg korišćenja resursa u svim globalnim i nacionalnim politikama (ekonomskim, socijalnim, energetskim, obrazovnim, itd.).

Mada postoje izvrsne strategije i politike održivog razvoja širom sveta, sa Evropskom unijom (EU) na čelu, koja je neosporni lider i u borbi protiv klimatskih promena, nema značajnijih globalnih rezultata u postizanju održivog bilansa u upotrebi prirodnih resursa. Za ostvarenje željenih ciljeva potrebni su novi, inovativni pristupi, čija je osnovna karakteristika promenljivost. To znači da strategije, politike i programi moraju da budu prilagodljivi i inovativni, da njihovo stvaranje, ocenjivanje i sprovođenje mora da bude neprekidno.

Nakon globalnog pregleda stanja u oblasti prirodnih resursa, u radu se posebno analizira energija. Cena energije, kao pokretač svakog razvoja, bila je potcenjena. Nakon dostizanja visokog stepena razvoja pojedinih zemalja postala je sredstvo za manipulaciju zemaljama u razvoju. Vrednosti i trend osnovnih energetskih indikatora u Bosni i Hercegovini nije zadovoljavajući jer je primetna neadekvatnost i sporost institucionalnog organizovanja i primene državnih instrumenata radi ostvarivanja sopstvenih strategija.

I ljudski resursi su deo prirodnih resursa, ali i njihov najveći korisnik. U trećem delu izlaganja daje se kratak osvrt na osnovnu karakteristiku ljudskog resursa: znanje. Znanje je danas generalno prepoznato kao jedini održivi izvor konkurentne prednosti. Globalizacija, koja je u toku, pokušava da ovlada znanjima i na taj način obavi neokolonizaciju.

Živimo u dobu kada se izvorno znanje potiskuje i zamenjuje brojnim izvedenim informaciјama. Donedavno je izvorno znanje bilo čuvano u knjigama ograničenog tiraža, te je takvo znanje imalo ograničeni domet. Pojavom Interneta došlo je do eksplozije informacija, ali ne i širenje izvornog znanja. Naime, tvorci informacija se utrkuju da raznim Web aplikacijama ponude što više prilagođenog znanja upotrebljivog i prihvatljivog što većem broju ljudi.

Sve rečeno, ali i mnogo toga što nije rečeno, treba sagledati u obimu i vremenu radi ostvarivanja održivog i dobro izbalansiranog razvoja.

 

PRAVCI RAZVOJA SAVREMENIH ENERGETSKI EFIKASNIH ELEKTROMOTORNIH POGONA NAMENJENIH ZA UREĐAJE ŠIROKE POTROŠNJE

Prof. dr Darko Marčetić

Univerzitet u Novom Sadu
Fakultet tehničkih nauka

Novi Sad, Srbija

Rad se bavi trendovima u razvoju pogona za uređaje široke potrošnje pogonjenih kaveznim asinhronim motorom i sinhronim motorom sa permanentnim magnetima na rotoru. Prvo su opisana rešenja pomoću kojih se dolazi do uobičajenih pogona opšte namene koji su relativno niske cene i relativno jednostavni za masovnu proizvodnju. Zatim je diskutovana sigurnost rada tih pogona i robusnost rada pri značajnim ekskurzijama parametara motora i napojne mreže. Konačno, obrađeni su postupci kojim se uvećava i energetska efikasnost ovih pogona i time prati globalni razvojni trend. Opisane su metode za optimizaciju gubitaka snage sinhronih i asinhronih mašina. Za oba tipa motora dat je pregled metoda koje se baziraju na algoritmima pretrage, kao i metoda koje su zasnovane na modelu procesa. Na kraju, dati su primeri poboljšanih energetskih efikasnosti oba tipa motora u jednoj primeni pogona opšte namene.